Ankyloza – co to jest, jakie daje objawy i jak leczyć?

Objawem zapalenia stawu krzyżowo biodrowego jest ból krzyża. Leczenie stanowią ćwiczenia i blokada stawu, która jest również testem diagnostycznym. Przyczyną zapalenia oraz bólu jest często uraz miednicy, na przykład doznany w wyniku upadku. Dolegliwości bywają uciążliwe i przewlekłe. Chorzy często długo czekają na właściwą diagnozę oraz uśmierzenie bólu .

Objawy zapalenia stawu krzyżowo biodrowego

Objawem zapalenia stawu krzyżowo biodrowego jest przede wszystkim ból krzyża , pośladka oraz pleców. Może również pojawiać się sztywność, szczególnie poranna.

Gdzie boli staw krzyżowo biodrowy?

Ból jest dominującym objawem. Jest najczęściej jednostronny, umiejscowiony w górnej części pośladka oraz dolnej części pleców, z boku kręgosłupa. Często poniżej tak zwanych dołeczków Wenus.

Czasami najbardziej odczuwany jest ból kości krzyżowej , aw innych przypadkach dolegliwości są bardziej uogólnione i czasem chory sam dokładnie nie wie , gdzie dokładnie znajduje się ból.

Uciśnięcie kości na bok i nieco w górę od górnego końca szpary pośladkowej może powodować bardzo silny ból.

Ból w krzyżach może promieniować do pośladka, pachwiny, tylnej i bocznej części uda oraz tylno bocznej łydki. Między innymi dlatego jest często mylony z rwą kulszową.

Charakter bólu

Charakter bólu może być tępy, albo ostry i przeszywający. Dolegliwościom mogą towarzyszyć objawy takie jak wzmożone napięcie mięśni dolnego grzbietu oraz sztywność.

U kogo powstaje ból stawu krzyżowo biodrowego?

Ból najczęściej pojawia się u osób, które przeszły uraz miednicy, na przykład stłuczenie biodra w wyniku upadku lub u osób po operacji na kręgosłup lędźwiowy. Zapalenie stawu krzyżowo biodrowego pojawia się też czasem u młodych mężczyzn w wyniku choroby zwanej ZZSK.

Co nasila ból stawu krzyżowo biodrowego?

Ból nasila się podczas długotrwałego stania lub siedzenia, przewracania się w łóżku, wstawania z łóżka iz krzesła, wsiadania do samochodu, zakładania na stojąco skarpetek oraz długotrwałej jazdy samochodem.

Co przynosi ulgę?

Leki przeciwzapalne i przeciwbólowe oraz odpoczynek.

Przebieg zapalenia stawu krzyżowo biodrowego

Ból może pojawić się nagle, na przykład przy podnoszeniu ciężaru ze skrętem tułowia. Najczęściej jednak rozwija się powoli i jest poprzedzony urazem miednicy. Ból narasta powoli, doprowadzając do tego, że pacjent ma problemy z codziennym funkcjonowaniem.

Do bólu często dołączają się przykurcze mięśniowe oraz sztywność. W wyniku przewlekłego napięcia mięśni pośladków może rozwinąć się zespół mięśnia gruszkowatego oraz punkty spustowe.

Gdy boli staw krzyżowo biodrowy, nastrój pacjentów staje się obniżony i drażliwy, może nawet pojawić się depresja.

Ile trwa zapalenie stawu krzyżowo biodrowego?

Nie ma reguły co do czasu trwania bólu i zapalenia, ale w wielu przypadkach nieleczone lub leczone nieskutecznie dolegliwości potrafią trwać długie miesiące i lata.

Anatomia stawu krzyżowo biodrowego

Staw krzyżowo biodrowy (po angielsku: sacroiliac joint) stanowi połączenie między kością krzyżową oraz kością biodrową. Przenosi on ciężar górnej połowy ciała do kości biodrowej i kończyn dolnych.

Kości biodrowa i krzyżowa ściśle przylegają do siebie na dużej powierzchni. Szpara stawowa jest bardzo wąska. Silne więzadła stawu krzyżowo biodrowego stabilizują staw. Należą do nich: więzadło krzyżowo biodrowe, krzyżowo kolcowe i krzyżowo kolcowe.

Ruchy w stawie są niewielkie i umożliwiają amortyzowanie sił działających na kręgosłup.

Przyczyny bólu stawu krzyżowo biodrowego

Przyczyną bólu i zapalenia stawu krzyżowo biodrowego są przyczyny mechaniczne, na przykład urazy oraz choroby zapalne, których przykładem jest ZZSK.

Przyczyny mechaniczne

Powierzchnie tworzące staw powinny być gładkie i idealnie dopasowane.

Jeżeli na tych powierzchniach pojawią się nierówności lub zostaną one przesunięte wobec siebie albo siły na nie działające będą działać pod niewłaściwym kątem, wówczas zamiast łagodnie ślizgać się o siebie, będą one o siebie tarły.

Z biegiem czasu stanowiąca wyściółkę stawu chrząstka stawowa zostanie wytarta i pojawi się ból, zwyrodnienie oraz zapalenie stawu krzyżowo biodrowego. Zwyrodnienie stawu krzyżowo biodrowego ma podobną naturę jak zwyrodnienie innych stawów, na przykład biodra lub kolana.

Ten mechanizm dysfunkcji stawu ma miejsce w następujących przypadkach:

• Uraz miednicy, na przykład w wyniku upadku. Może on powodować podwichnięcie, zablokowanie lub jedynie minimalne przesunięcie powierzchni stawowych, co może powodować ich tarcie o siebie.
• Przewlekłe, asymetryczne obciążanie miednicy, które ma miejsce w: skrzywieniu kręgosłupa (skoliozie), różnicy długości kończyn dolnych, przykurczach w kończynach dolnych, przewlekłej rwie kulszowej.

Innymi mechanicznymi przyczynami bólu są jego hipermobilność lub hipomobilność.

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa – ZSSK

Obustronne, przewlekłe zapalanie stawów krzyżowo biodrowych jest charakterystyczne dla zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa, czyli ZZSK (synonimy: choroba Bechterewa, ang. Ankylosing spondylitis). Jest to choroba z autoagresji atakująca przede wszystkim stawy krzyżowo biodrowe oraz stawy międzywyrostkowe kręgosłupa.

Innymi objawami ZZSK jest poranna sztywność, która zmniejsza się w trakcie chodzenia oraz zapalenie tęczówki oka. Zapadają na nią przeważnie młodzi mężczyźni. Chorobę rozpoznaje reumatolog opierając się głównie na obecności antygenu HLA B27 (badanie laboratoryjne z krwi) oraz RTG stawów krzyżowo biodrowych i kręgosłupa.

W pewnych przypadkach konieczny jest rezonans magnetyczny stawów krzyżowo biodrowych.

Osteitis condensans illii

Osteitis condensans illii to schorzenie atakujące kość biodrową przy stawie krzyżowo biodrowym. W zasadzie schorzenie nie powoduje zapalenia stawu krzyżowo biodrowego, a jedynie kości biodrowej, jednak daje bardzo podobne objawy.

Ból najczęściej jest obustronny i pojawia się przeważnie u kobiet. Na zdjęciu RTG można zobaczyć charakterystyczne zagęszczenia kostne przy stawie. Ból może być bardzo uciążliwy, jednak najczęściej w końcu ustępuje.

Leczenie poprzez precyzyjny zastrzyk blokada do stawu może pomóc w uśmierzeniu bólu.

Przyczyny hormonalne

Hormony podczas ciąży i porodu rozluźniają połączenia miednicy powodując zwiększoną mobilność stawów , co może prowadzić do ich dysfunkcji oraz bólu krzyża w ciąży .

Diagnostyka bólu stawu krzyżowo biodrowego

Najważniejsze jest dokładne badanie przez doświadczonego specjalistę, który stosuje odpowiednie testy diagnostyczne. Pomocne mogą być również badania obrazowe takie jak RTG celowane na stawy krzyżowo biodrowe, tomografia komputerowa lub / i rezonans magnetyczny.

W pewnych wypadkach potrzebne są też badania laboratoryjne takie jak: OB, morfologia krwi obwodowej, czynnik reumatoidalny, CRP, OB, przeciwciała przeciwjądrowe (ANA), antygen HLA-B27.

Ostateczną diagnozę zapalenia stawu krzyżowo biodrowego daje dopiero diagnostyczny zastrzyk blokada stawu krzyżowo biodrowego wykonany pod kontrolą RTG iz podaniem kontrastu do szpary stawowej.

Ustąpienie bólu po tak przeprowadzonym zastrzyku daje pewność, że pochodził on właśnie z tego stawu. Taka blokada może również leczyć, jeżeli podane są w niej również leki przeciwzapalne.

Testy w zapaleniu stawu krzyżowo biodrowego

Istnieje wiele testów na zapalenie stawów krzyżowo biodrowych. Poniżej opisuję te, które według mnie są najbardziej pomocne. Oprócz nich istnieją jeszcze testy: Gaenslena, kompresji oraz dystrakcji. Reprodukcja bólu przy wykonywaniu testu sugeruje staw jako przyczynę dolegliwości.

Bolesność szpary stawu krzyżowo biodrowego

Silny ból przy ucisku szpary stawu krzyżowo biodrowego jest według mnie najbardziej wiarygodnym testem. Jednak najpierw trzeba dokładnie wiedzieć, gdzie ten staw się znajduje. W części przypadków potrzebne jest badanie pod kontrolą RTG lub USG może stwierdzić, czy bolesne miejsce to rzeczywiście staw krzyżowo biodrowy, czy też inna struktura.

Test FABER

Test FABER to skrót angielskiego określenia ruchów diagnostycznych w stawie biodrowym: Flexion (zgięcie), Abduction (odwodzenie) External Rotation (rotacja zewnętrzna). Podczas tego badania pacjent leży na plecach, a lekarz dokonuje odpowiednich manipulacji kończyną dolną, które mogą reprodukować ból. Inna nazwa tego badania to test Patricka.

Pelvic thrust test

Pelvic thrust, czyli nacisk miednicy wykonuje się u pacjenta leżącego na plecach. Naciska się w dół kończynę dolną zgiętą w stawie kolanowym i biodrowym pod kątem 90 stopni.

Sklerotyzacja stawu krzyżowo biodrowego

Podchrzęstna sklerotyzacja stawu krzyżowo biodrowego to jeden z objawów zwyrodnienia stawu, czyli artrozy. Kości w sąsiedztwie szpary stawowej stają się bardzo twarde i zbite, co można zobaczyć na zdjęciu RTG.

Objaw próżniowy w stawach krzyżowo biodrowych

Tomografia komputerowa lub prześwietlenie, czyli badanie RTG może wykazać objaw próżniowy w stawach krzyżowo-biodrowych . To zjawisko jest również nazywane objawem vacuum w stawach krzyżowo-biodrowych (ang. Vacuum phenomenon of the sacroiliac joint). Jest ono spowodowane obecnością gazu wewnątrz stawu.

Objaw próżniowy powstaje na skutek zwyrodnienia w stawach krzyżowo biodrowych, ale może również pojawiać się u dzieci. Gaz ten to przede wszystkim azot. Mało jest wiadomo na temat tego, czy gaz w stawie powoduje ból.

Leczenie poprzez precyzyjny zastrzyk do stawu krzyżowo biodrowego może w części przypadków odprowadzić gaz na zewnątrz poprzez wprowadzoną igłę.

Leczenie zapalenia stawu krzyżowo biodrowego

W lekkich przypadkach ból przechodzi po lekach przeciwzapalnych oraz fizjoterapii. Jeżeli dolegliwości są silne i nie przechodzą wykonuje się zastrzyk do stawu krzyżowo biodrowego pod kontrolą RTG, który w zdecydowanej większości przypadków przynosi znaczną i trwałą ulgę. W opornych przypadkach dokonuje się odnerwienia stawu lub wykonuje się operację.

 

Blokada stawu krzyżowo biodrowego

W bólu długotrwałym i uciążliwym najlepszym rozwiązaniem jest precyzyjny zastrzyk przeciwzapalny do stawu krzyżowo biodrowego, czyli tak zwana blokada. Jeżeli jest prawidłowo wykonany, ból znika lub znacznie zmniejsza się około 4.

dnia po zabiegu iz reguły więcej się już nie pojawia. Szpara stawu jest wyjątkowo wąska i może być przesłoniona wyroślami kostnymi (zmiany zwyrodnieniowe). Czyni to prawidłowe wprowadzenie igły do ​​stawu bardzo trudne.

Badania naukowe dowodzą, że większość zastrzyków wykonanych na ślepo nie trafia do stawu. Dlatego bardzo pomocna w wykonaniu zabiegu jest fluoroskopia (RTG), czyli badanie umożliwiające podgląd i dokładne, celowane wprowadzenie igły do ​​stawu.

Podany kontrast potwierdza, że ​​lek dostanie się tam, gdzie powinien. Zabieg taki jest najczęściej krótki i pacjent idzie po nim do domu tego samego dnia.

Fizjoterapia

Kiedy ból stawu minie, może okazać się, że “pamiątką” po bólu są przykurcze w kończynach dolnych, które wytworzyły się przez miesiące lub lata trwania dolegliwości. Przykurcze te wymagają rozciągania, aby przywrócona została prawidłowa postawa ciała.

W tym celu pacjenci powinni wykonywać odpowiednie ćwiczenia. Bardzo wskazane są również wizyty u fizjoterapeuty. Fizjoterapia dysponuje również innymi pomocnymi metodami terapii takimi jak: mobilizacja stawów krzyżowo biodrowych lub taping, czyli kinesiotaping.

Fizjoterapia ma też zastosowanie w przypadkach hipermobilności lub hipomobilności stawów krzyżowo biodrowych. Odpowiednio dobrane ćwiczenia oraz zabiegi mogą umożliwić odblokowanie zablokowanych oraz ustabilizować nadmiernie ruchome stawy.

Chiropraktycy mogą podjąć się próby nastawienia i odblokowania stawu przez specjalne manipulacje.

Zabiegi na stawie krzyżowo biodrowym nie powinny być zbyt częste i zbyt agresywne, gdyż mogą prowadzić do nadmiernego rozluźnienia więzadła krzyżowo biodrowego i niestabilności stawu.

Ćwiczenia na staw krzyżowo biodrowy

Ćwiczenia na staw krzyżowo biodrowy mają za zadanie przywrócić prawidłową biomechanikę. Pewne mięśnie i więzadła muszą zostać rozciągnięte, a inne mięśnie powinny być wzmocnione.

Część pacjentów pyta jak samemu odblokować staw krzyżowo biodrowy. Diagnozowanie i leczenie samego siebie jest trudne, dlatego najlepiej zgłosić się do specjalisty.

Przyczyn bólu krzyża i pośladka jest wiele, dlatego dobór odpowiednich ćwiczeń należy pozostawić specjaliście.

Odnerwienie

W skrajnych przypadkach lekarz może dokonać odnerwienia stawu krzyżowo biodrowego. Powoduje to brak bólu, ale również i czucia w tych stawach.

Anatomia ich unerwienia umożliwia nieoperacyjne przerwanie włókien czuciowych.

Zabieg ten nazywany jest ablacją i może być wykonany za pomocą miejscowego podania alkoholu, termolezji (wypalenia nerwów za pomocą radiofrekwencji) lub kriolezji, czyli wymrażania nerwów.

Zabieg w moim przekonaniu jest kontrowersyjny, gdyż odnerwienie może przyśpieszać degenerację (zwyrodnienie). Uważam, że odnerwienie stawu powinno być stosowane dopiero po wyczerpaniu innych, mniej inwazyjnych możliwości.

Operacja

Metody operacyjne stosuje się rzadko. Jednym ze wskazań do ich zastosowania są nawracające podwichnięcia.

1. Alderink, Gordon J. (1991). “The Sacroiliac Joint: Review of Anatomy, Mechanics, and Function”. Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy . 13 (2): 71-84. doi: 10.2519 / jospt.1991.13.2.71. PMID 18796854.
2. Schwarzer, AC; Aprill, CN; Bogduk, N (1995). “The sacroiliac joint in chronic low back pain”. Spine . 20 (1): 31-7. doi: 10.1097 / 00007632-199501000-00007. PMID 7709277.
3. Maigne, JY; Aivaliklis, A; Pfefer, F (1996). “Results of sacroiliac joint double block and value of sacroiliac pain provocation tests in 54 patients with low back pain”. Spine . 21 (16): 1889-92. doi: 10.1097 / 00007632-199608150-00012. PMID 8875721.
4. Fortin, JD; Falco, FJ (1997). “The Fortin finger test: An indicator of sacroiliac pain”. American Journal of Orthopedics . 26 (7): 477-80. PMID 9247654.

Objawy ankylozy, rodzaje, przyczyny, leczenie / Medycyna

The ankylosis  jest ograniczeniem funkcjonalnym w artykulacji z powodu zmian morfologicznych. Pochodzenie zmian w architekturze stawowej wiąże się ze zmianami anatomicznymi , a także z procesami zapalnymi lub urazami. Termin pochodzi od greckiego słowa zakrzepica, których znaczenie to więź lub więź.

Staw jest strukturą, która umożliwia połączenie dwóch kości przez torebkę stawową, więzadła i składniki chrzęstne. Powierzchnie stawowe kości są pokryte błoną maziową, której zadaniem jest ochrona i wytwarzanie płynu maziowego.

Połączenie struktur kostnych spełnia pewne funkcje, zarówno ochrony, jak i mobilności. W ankylozie występują zmiany w strukturach ruchomych stawów, zmniejszając lub utrudniając ich normalny ruch.

Głównymi objawami ankylozy są sztywność lub ograniczenie czynnościowe, a także stan zapalny i ból miejscowy. Warunek ten może obejmować wszystkie struktury związane z mobilnością – takie jak mięśnie i ścięgna – oraz więzadła w stawie.

Istnieje wiele przyczyn tego zaburzenia, zarówno chorób wrodzonych, jak i procesów zapalnych, zakaźnych lub degeneracji składników stawowych. Urazy kończyn – w tym stawów – mogą wpływać na funkcjonowanie i mobilność. Są to związane z pracą i aktywnością sportową.

Istnieje również forma spontanicznej ankylozy, której pochodzenie jest nieokreślone. Nazywa się to idiopatyczną ankylozą, której przyczyna jest niejasna. Znaczenie ankylozy ma wpływ na życie, niezależność i produktywność osoby ją przedstawiającej.

Ponieważ to zaburzenie może potencjalnie powodować niepełnosprawność, konieczna jest szybka i szybka interwencja medyczna. Leczenie – zarówno farmakologiczne, jak i chirurgiczne – daje możliwość odzyskania ruchomości stawów. Fizjoterapia jest alternatywą dla leczenia zachowawczego, które może być bardzo korzystne.

Indeks

• 1 Objawy
  • 1.1 Ograniczenie funkcjonalne lub sztywność
  • 1.2 Zapalenie
  • 1.3 Ból
  • 1.4 Inne objawy
• 2 typy
  • 2.1 -Zatwierdzone struktury
  • 2.2 – W zależności od regionu
  • 2.3. Zgodnie z ewolucją
  • 2.4 -Lateralność
• 3 Przyczyny
  • 3.1-Procesy zapalne
  • 3.2 – Zaburzenia wrodzone
  • 3.3 -Trauma
  • 3.4 -Infekcje
  • 3.5 Samoistna lub idiopatyczna ankyloza
• 4 zabiegi
  • 4.1 – Leczenie farmakologiczne
  • 4.2 – Leczenie niefarmakologiczne
• 5 referencji

Objawy

Objawy ankylozy są związane z dysfunkcją stawów, których struktury ograniczają lub utrudniają normalną mobilność. Podstawowym objawem jest sztywność, która powoduje ograniczenie funkcjonalne i niepełnosprawność.

Ograniczenia funkcjonalne lub sztywność

Jeśli chodzi o częściową lub całkowitą utratę funkcji ruchomego złącza. Oznacza to utratę łuku ruchomości stawu. Konsekwencją jest niezdolność pacjenta do wykonywania określonych funkcji związanych ze stawem dotkniętym chorobą.

Zapalenie

Wewnątrzstawowe procesy zapalne są zarówno przyczynami, jak i konsekwencjami ankylozy. Są to procesy, które ewoluują stopniowo, wpływając na struktury stawów.

Ból

Jest to objaw, który nie wymaga opisu. Ból pojawia się z powodu postępującej sztywności stawów, zwłaszcza przy mobilizacji. Ponadto w wyniku procesu zesztywniania następuje uwalnianie mediatorów zapalnych, które stymulują receptory bólowe w strukturach stawowych ..

W przypadku zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa – stanu, który powoduje unieruchomienie kręgosłupa – ból zwykle znajduje się w dolnej części pleców. Ten objaw przyczynia się do utraty mobilności i niepełnosprawności charakterystycznych dla tego stanu.

Inne objawy

Przyczyną niektórych chorób reumatycznych, takich jak zapalenie stawów i zapalenie stawów kręgosłupa, mogą towarzyszyć inne objawy, w tym zajęcie układu sercowo-naczyniowego lub żołądkowo-jelitowego ..

Gorączka jest zwykle związana z zakaźnym zapaleniem stawów. Osłabienie występuje z powodu zaniku mięśni i obecnych ograniczeń funkcjonalnych. Niezdolność i ograniczenie aktywności fizycznej powoduje również objawy niepokoju, stresu, a nawet depresji.

Typy

Ankyloza ma kilka klasyfikacji – lub typów – biorąc pod uwagę cechy tego zaburzenia. Te typy zależą od zaangażowanych struktur, lokalizacji, ewolucji i boczności.

-Zaatakowane struktury

Ankyloza może wpływać na struktury pozastawowe i dostawowe. Zwykle uważa się ją za prawdziwą ankylozę, gdy obejmuje ona dwie kości, które połączyły się w stawie, nazywaną ankylozą kości ..

W przeciwieństwie do tego, gdy objawy reagują na zapalenie lub zwłóknienie tkanki miękkiej, nazywa się to zwłóknieniem włóknistym lub fałszywą ankylozą ..

-Zgodnie z zaangażowanym regionem

• Odnosi się do konkretnego dotkniętego stawu:
• – Kręgosłup, jak w zapaleniu stawów kręgosłupa.
• – Staw skokowo-żuchwowy, jeden z najczęstszych.
• – Kolana.
• – Biodra.
• – Kolumna szyjna.

-Zgodnie z ewolucją

Stały

Kiedy jest to postępująca i nieodwracalna ankyloza. Bardzo powszechne jest, że zarówno ankyloza kości, jak i zwłóknienie włókniste prowadzą do trwałej niepełnosprawności.

Przejściowy

1. Występują z powodu stanów pozastawowych i odwracalnych, w tym:
2. – Zapalenie błony maziowej i nagromadzenie płynu maziowego.
3. – Zwłóknienie stawów lub okołostawowe.
4. – Zapalenie mięśni lub zapalenie mięśni związane ze stawem.
5. – Zapalenie ścięgna lub zapalenie powięzi.
6. – Obecność dostawowych ciał obcych.

-Rzeczywistość

Z wyjątkiem zapalenia stawów lub zwężenia kręgosłupa, stan może być jednostronny lub obustronny.

Przyczyny

Wszystkie warunki wpływające na artykulację mogą prowadzić do rozwoju unieruchomienia charakterystycznego dla ankylozy. Do najczęstszych przyczyn należą procesy zapalne, zwyrodnieniowe, wrodzone wady, urazy i infekcje. Niektórzy autorzy wspominają również o spontanicznej lub idiopatycznej postaci klinicznej.

-Procesy zapalne

Wynika to z rozwoju zaburzeń reumatycznych, które obejmują zarówno czynnik genetyczny, jak i mechanizmy immunologiczne. Zarówno reumatoidalne zapalenie stawów, jak i zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa należą do tej grupy.

-Zaburzenia wrodzone

Po pierwsze, można zaobserwować pewne zmiany w strukturach stawów lub wady, które prowadzą do ankylozy po urodzeniu. Są to usterki, które mogą być wyłączane od początku życia, gdy nie można ich rozwiązać.

 

-Trauma

Anatomia wtórna w następstwie urazu może powodować miejscowe zapalenie stawów i przedostawanie się ciał obcych do stawu. Czasami bezpośredni uraz stawowy powoduje hemarthrosis – krwawienie dostawowe – które, jeśli nie zostanie rozwiązane, może spowodować miejscową niepełnosprawność.

Przyczyna ta może dotyczyć zarówno kości, jak i tkanek miękkich stawów, tj. Ścięgien, mięśni lub więzadeł. Często urazy stawów spowodowane pracą i aktywnością sportową. Ewolucja zmiany zależy od wielkości urazu i szybkości leczenia.

Zwyrodnienie stawów

Najczęstszym procesem zwyrodnieniowym jest choroba zwyrodnieniowa stawów, która polega na zużyciu chrząstki stawowej. W rezultacie powierzchnie kości w obrębie stawu wywierają wpływ i powodują zużycie i ograniczenie funkcjonalne. Jest to bardziej powszechny proces u kobiet i wpływa na stawy wspierające wagę, takie jak kolana i biodra.

-Infekcje

• Inwazja zarazków – zwłaszcza bakterii – do przestrzeni stawowej może wywołać miejscowe zapalenie i wywołać trwałą nieruchomość z powodu zwłóknienia.
• Najczęstsze zakażenia są wtórne do penetrujących urazów stawów lub zakażeń ogólnoustrojowych, takich jak gruźlica.
• Osteolmielitis – zakażenie kości – może spowodować zniszczenie kości, a tym samym oddziaływanie na staw.

-Spontaniczna lub idiopatyczna ankyloza

Odpowiada defektowi stawowemu, którego przyczyna jest nieznana. Wzorzec wyglądu i ewolucji ankylozy różni się od tych badanych, jednak obecność tego stanu służy bardziej konkretnej przyczynie niż naturalnej predyspozycji do jego cierpienia.

Zabiegi

Leczenie ankylozy ma na celu zarówno poprawę objawów, jak i naprawienie przyczyny, która je spowodowała. Zakres leczenia obejmuje stosowanie leków przeciwbólowych, leków przeciwreumatycznych lub sterydów, wymagających nawet operacji i fizjoterapii.

-Leczenie farmakologiczne

Początkowo, gdy pojawia się ból, terapia ma na celu zastosowanie leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych w celu poprawy objawów. Najczęściej stosowane leki obejmują sterydy, oprócz niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).

Stosowane steroidy – podobnie jak betametazon – mają właściwość działania jako środki przeciwzapalne, a ponadto jako środki immunosupresyjne. Mogą być podawane zarówno doustnie, jak i wstrzyknięte. Najczęściej stosowanymi sterydami pozajelitowymi są steroidy lub długotrwałe działanie.

NLPZ-takie jak diklofenak, ketoprofen lub ibuprofen – łagodzą ból, działając jako środki przeciw zapaleniu.

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa jest stanem zapalnym i postępującym. Zwykle do leczenia stosuje się NLPZ, steroidy, leki immunosupresyjne i inhibitory interleukiny.

Inne leki obejmują stosowanie określonych leków do leczenia określonych stanów, takich jak zapalenie stawów. Metroteksat, terapia biologiczna -TetNF- lub diascerina są stosowane w zapaleniu stawów i zapaleniu kości i stawów.

Nawet profilaktyka chorób zwyrodnieniowych stawów obejmuje stosowanie kombinacji siarczanu chondroityny i glukozaminy.

-Leczenie niefarmakologiczne

Fizjoterapia

Składa się z serii ćwiczeń prowadzonych przez lekarzy fizyków i fizjoterapeutów w celu poprawy ruchomości stawów i złagodzenia objawów.

Wskazanie fizjoterapii jako leczenia wykonuje się, gdy ćwiczenia są przydatne i nie pogarszają istniejącego wcześniej stanu. Fizjoterapia jest alternatywą dla leczenia zachowawczego, które może być korzystne dla pacjenta.

Chirurgia

Stosowanie interwencji chirurgicznych jest wskazane, gdy inne alternatywy terapeutyczne zawiodły. Głównym celem jest naprawa uszkodzonych konstrukcji i wspólne uwolnienie.

Operacja może być otwarta lub laparoskopowa, mniej inwazyjna niż pierwsza.

Wreszcie, reperkusja, jaką ma ankyloza dla wykonywania aktywności fizycznej, wymaga jej terminowej diagnozy. Ustanowienie odpowiedniego leczenia zapewnia złagodzenie objawów, a zatem eliminuje lub zmniejsza niepełnosprawność osoby dotkniętej chorobą.

Referencje

1. Wikipedia (ostatni rev 2023). Ankyloza. Źródło z en.wikipedia.org
2. Wikipedia (ostatni rev 2023). Wspólne. Źródło z en.wikipedia.org
3. Haroon, N (2015). Ankyloza w zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa: aktualne koncepcje. Pobrane z ncbi.nlm.nih.gov
4. Referencje Webmd autorstwa Robinsona, J (2016). Zapalenie stawów i zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa. Źródło z webmd.com
5. Quinteros CM; Guzmán M; Sillem G; Ortiz J (2017). Obustronne zwyrodnienie stawu biodrowego – opis przypadku. Pobrane z revistas.unc.edu.ar
6. Mehta, NR (2017). Ankyloza stawu skroniowo-żuchwowego (TMJ). Pobrane z msdmanuals.com
7. Brent, LH; Chief Editor Diamond, HS (2018). Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa i niezróżnicowana spondyloartropatia. Odzyskany z emedicine.medscape.com
8. Mehrotra, D; Sidebottom, AJ (2017). Etiologia skostnienia stawu skroniowo-żuchwowego. Chirurgia szczękowo-twarzowa. Odzyskany z sciencedirect.com
9. Redakcja Encyclopaedia Britannica (sf). Ankyloza. Odzyskany z britannica.com
10. Zespół HHP (2016). Kostna ankyloza, co to jest iz jakimi dolegliwościami się to wiąże? Odzyskany z hhp.es

Choroba Bechterewa

Edytor: Dr. Med. Peter Bednarčík | 21. lutego 2023

Czy cierpisz na chroniczny ból i sztywność w dolnej części kręgosłupa? Czy ból jest najsilniejszy w spoczynku i zmniejsza się podczas aktywności? Jedną z przyczyn może być choroba Bechterewa. Wczesna diagnoza jest ważna, ponieważ pozwala łagodzić objawy i poprawić przebieg choroby.

Choroba Bechterewa (zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa) jest przewlekłą chorobą zapalną kręgosłupa charakteryzującą się bólem i sztywnością kręgosłupa .Ma długofalowy i stopniowo pogarszający się przebieg.

Zapalenie prowadzi do ankylozy , tj. zastąpienia pierwotnego stawu zesztywnieniem włóknistym lub kostnym (zrostem). Zrosty uniemożliwiają ruchomość stawu.

• Ankyloza w chorobie Bechterewa dotyka poszczególnych segmentów kręgosłupa, w stanach rozwiniętych całego kręgosłupa.
• Jest to choroba autoimmunologiczna , która wytwarza przeciwciała przeciwko własnej tkance.
• Choroba dotyka następujących obszarów :

• więzadła kręgosłupa,
• stawy w krzyżowym odcinku kręgosłupa,
• stawy pomiędzy kością krzyżową a miednicą.

Choroba może również wpływać na obszary poza kręgosłupem. Może wystąpić zmniejszenie pojemności klatki piersiowej, a tym samym zmniejszenie pełnego rozszerzenia płuc, ryzyko niewydolności serca lub niewydolności nerek.

Schorzenie kręgosłupa z równoczesnym schorzeniem stawu biodrowego jest zwykle trudniejsze do wyleczenia.

Choroba Bechterewa występuje najczęściej u osób w wieku od 15 do 30 lat, szczególnie u mężczyzn.

Dokładna przyczyna tej choroby pozostaje niejasna . W jej rozwoju pewną rolę odgrywa uwarunkowanie genetyczne .

Leczenie choroby Bechterewa – pozbądź się bólu

Leczenie choroby Bechterewa wymaga długoterminowego profesjonalnego podejścia. Choroba nie jest całkowicie uleczalna , dlatego terapia skupia się na łagodzeniu objawów i spowolnieniu rozwoju .

Wczesna diagnoza jest podstawą skutecznego leczenia choroby Bechterewa. Schorzenia nie można wyleczyć, dlatego podstawą jest odpowiednie myślenie i wczesne rozpoznanie.

Leczenie opiera się na rehabilitacji i fizjoterapii . Stosowane są elektroterapia, terapia pulsacyjna 3D i ultradźwięki.

1. Istotne są także dostosowanie stylu życia, zdrowa dieta lub leczenie uzdrowiskowe.
2. Powszechnie stosowane są również leki immunomodulujące, terapia biologiczna, niesteroidowe leki przeciwreumatyczne i leki przeciwreumatyczne modyfikujące przebieg choroby (DMARD).
3. Terapia pulsacyjna 3D marki Biomag pomaga w znacznym stopniu łagodzić objawy choroby Bechterewa.

Wyjaśnienie wybranych terminów:

• Ankyloza – włóknisty lub kostny staw, który zastępuje pierwotne łączenie stawu.
• Działanie analgetyczne – efekt przeciwbólowy.
• Niesteroidowy lek przeciwreumatyczny – niesteroidowy środek działający przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo.

Podstawową zasadą działania terapii pola pulsującego 3D Biomag jest generowanie impulsów elektromagnetycznych. Impulsy te przenikają przez tkanki, aby dostać się do miejsca wymagającego aplikacji. Charakteryzują się właściwymi parametrami biotropowymi (np. Frekwencją, kształtem, intensywnością), które zostały opracowane specjalnie z myślą o konkretnych problemach zdrowotnych.

W celu określenia terapii opartej na stosowaniu impulsów elektromagnetycznych wykorzystuje się ogólny termin magnetoterapia pulsacyjna (po angielsku określana zazwyczaj jako PEMF).

Opatentowana technologia 3D Biomag dodatkowo zapewnia dokładniejszy i stabilny kształt impulsów oraz ich wyższą moc, dzięki czemu impulsy mogą oddziaływać z różnych stron. Mamy więc do czynienia z całkowicie nową i unikatową technologią medyczną na rynku.

Co daje leczenie w przypadku choroby Bechterewa?

• Pomaga uśmierzać ból.
• Działa przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo.
• Pomaga poprawiać ruchliwość i spowalnia postęp choroby.
• Urządzenie jest łatwe w obsłudze i może być stosowane w warunkach domowych.
• Terapia nie wymaga przyjmowania dodatkowych leków.
• Leczenie jest bezinwazyjne.

Działanie terapii 3D marki Biomag – przedstawia doktor Peter Bednarčík

Efekty terapii pulsacyjnej – badania naukowe

Pozytywny wpływ terapii pulsacyjnej (PEMF) na leczenie choroby Bechterewa został już wielokrotnie potwierdzony badaniami.

Jedno z badań klinicznych przeprowadzone w 1999 roku przez naukowców działających w Katedrze Neurologii i Neurochirurgii Państwowego Uniwersytetu Medycznego w Petersburgu pokazuje, że terapia pulsacyjna (PEMF) jest skuteczną metodą leczenia pacjentów ze spontylogennymi schorzeniami układu nerwowego.

Fakt ten potwierdza, że ​​terapia pulsacyjna 3D marki Biomag może pomóc w łagodzeniu dolegliwości bólowych i zmniejszyć dolegliwości związane z chorobą Bechterewa. Więcej na temat badania klinicznego.

Pozytywne efekty aplikacji pulsującego pola magnetycznego (PEMF) potwierdzają badania kliniczne, przeprowadzane przez autorytety w renomowanych instytucjach. Przegląd najnowszych badań znajduje się na niniejszej stronie. Skontaktuj się z nami, aby łatwiej zorientować się w opracowaniach naukowych.

Na naszym oddziale aplikacje pulsującego pola magnetycznego są wykorzystywane bardzo efektywnie. Podoba nam się to, że możemy korzystać zarówno z gotowych programów, jak i tworzyć własne. Urządzenie jest niewielkie, łatwe w obsłudze i bardzo wydajne.

Uniwersytecki Szpital Kliniczny Na Bulovce w Pradze – Oddział Rehabilitacji

Terapię pulsującym polem magnetycznym stosujemy w naszym uzdrowisku już od ponad 10 lat. Z urządzeń Biomag korzystamy zarówno w procesie rehabilitacji, jak i podczas zabiegów uzdrowiskowych.

 

Połączenie magnetoterapii z innymi metodami rehabilitacji przynosi bardzo dobre rezultaty, ponieważ dochodzi do sumowania się działania (działanie przeciwbólowe, przeciwobrzękowe, odprężające i efekt rozluźnienia napięcia mięśniowego).

Uzdrowisko Bělohrad

Z urządzeń jesteśmy zadowoleni. Pozytywnie oceniamy również obsługę aplikatorów i efekty leczenia. Pacjenci chwalą sobie efekty terapii. Częstotliwość użycia to około 50 aplikacji w tygodniu.

Szpital Miejski im. Masaryka w Jilemnicy

Miałem problemy z odcinkiem lędźwiowym kręgosłupa iz hemoroidami. Po aplikacjach magnetoterapii bóle pleców ustąpiły a hemoroidy zniknęły. Żona w ciągu miesiąca odczuła poprawę stanu kolana, leczy się dalej.

Małżeństwo Babicov, Kojetín

Miałam problemy z karkiem. Jakikolwiek ruch głową sprawiał mi problemy. Po aplikacjach magnetoterapii sytuacja zaczęła się wyraźnie poprawiać. Najbardziej cieszę się, że mogę ruszać głową bez bólu.

Ladislava Martinková

Mnie i męża od dłuższego czasu męczyły bóle karku i stawów. Ból barku był tak duży, że miałam problemy z czesaniem. Po 6 miesiącach leczenia bark nie boli a ból karku wyraźnie zmalał.

Małżeństwo Sousedík, Zlín

Dodatkowe informacje: Wyniki terapii mogą być różne i nie zawsze muszą odpowiadać opisanym doświadczeniom.

Lekarza i inni klienci stosują terapię pulsacyjną Biomag również w przypadku:

• Cukrzycy
• Bólów kręgosłupa
• Owrzodzeń żylakowych
• Wysokiego ciśnienia
• Zespołu cieśni nadgarstka
• Choroby zwyrodnieniowej stawów
• Innych dolegliwości

Zrób rezerwację i wypróbuj urządzenie do terapii pulsacyjnej 3D Biomag – aktualnie w promocyjnej cenie

Zrób rezerwację i wypróbuj urządzenie do terapii pulsacyjnej 3D Biomag – aktualnie w promocyjnej cenie.

Firma Biomag oferuje za pośrednictwem swoich partnerów możliwość wypróbowania urządzeń do terapii pulsacyjnej 3D Biomag w całej Polsce.

Naszym celem jest, by każdy mógł osobiście wypróbować urządzenia w warunkach domowych oraz doświadczyć działania terapii pulsacyjnej 3D Biomag . Koszty takiej usługi to zazwyczaj około 840 zł, na 14 dni. 

Skorzystaj z okazji i wypróbuj  jedno darmowe zastosowanie  terapii pulsacyjnej 3D marki Biomag bezpośrednio u nas lub u najbliższego partnera. W obrębie Warszawy skorzystaj z bezpłatnej wizyty domowej lub przyjdź do naszego gabinetu . Teraz całkowicie za darmo!

REUMATOIDALNE ZAPALENIE STAWÓW

Reumatoidalne zapalenie stawów (rzs)  to przewlekła choroba o podłożu immunologicznym, w której komórki układu odpornościowego organizmu człowieka błędnie identyfikują jako obce niektóre komórki własnego organizmu , i rozpoczynają procesy zapalne prowadzące do ich niszczenia. Określa się ją jako chorobę układową, ponieważ pomimo, iż pierwotnie obejmuje ona błonę maziową stawów zmiany patologiczne mogą dotyczyć nie tylko układu ruchu , ale także wielu innych układów (np. Krążenia, wydalniczego) i narządów.

OBJAWY RZS

• • sztywność poranna stawów trwająca ponad 1 godzinę – charakterytstyczny, często pierwszy objaw choroby, spowodowany wysiękiem (płynem zapalnym), gromadzącym się w chorych stawach w godzinach nocnych
  • stany podgorączkowe, spadek masy ciała, ogólne osłabienie, bóle mięśniowe – często występują w początkowej fazie choroby jako ogólna reakcja organizmu na toczący się proces patologiczny
  • ból, obrzęk, zwiększone ucieplenie, ból podczas ucisku – objaw toczącego się stanu zapalnego symetrycznych stawów i tkanek okołostawowych rąk i stóp, oraz zazwyczaj w późniejszej fazie choroby także stawów “dużych” – kolanowych, barkowych, i łokciowych
  • zmiany w ścięgnach i więzadłach, zaniki w mięśniach międzykostnych prowadzące do uszkodzenia aparatu ruchu

Objawy zajęcia narządu ruchu w zależności od lokalizacji procesu zapalnego:

Stawy rąk i stóp Choroba dotyczy najczęściej stawów międzypaliczkowych bliższych, śródręcznopaliczkowych, nadgarstkowych rąk i śródstopnopaliczkowych stóp.

Charakterystyczne jest ulnarne (łokciowe) odchylenie rąk, podwichnięcia dłoniowe paliczków, zmiany w wyglądzie palców – tak zwane palce “teleskopowe”, “butonierkowate”, “łabędzie szyja” – spowodowane są zniszczeniem ścięgien i więzadeł i skróceniem paliczków rąk. Często obserwuje się opadanie palców, lub tak zwane palce “zatrzaskujące”.

W wielu przypadkach powstają gangliony wypełnione galaretkowatą treścią. Może dojść do ucisku nerwu pośrodkowego przebiegającego w pewnych swoich odcinkach w wąskim kanale kostno – więzadłowym, co daje objawy tak zwanego zespołu cieśni nadgarstka (drętwienie palców od kciuka do palca serdecznego, głównie w godzinach nocnych i nad ranem).

Zajęcie stawów nadgarstkowych może doprowadzić do ich unieruchomienia (ankylozy). Proces chorobowy w stawach skokowych i stawach stóp powoduje ból przy ucisku chodzeniu, oraz obrzęki. Może dojść do zerwania ścięgien z powodu tworzących się guzków reumatoidalnych oraz podwichnięcia stawów i deformacji palców stóp.

Stawy łokciowe Ból, ograniczenie wyprostu, i stopniowo powstające przykurcze zgięciowe Stawy barkowe Bóle, obrzęki okolicy stawów, stopniowe ograniczenie ruchomości Stawy kolanowe Pierwszym objawem może być zanik mięśnia czworogłowego uda.

Pojawiają się obrzęki stawów, przykurcze zgięciowe, wypuklenie zewnętrzne części stawu nasilające się przy ucisku rzepki. Częstym powikłaniem jest torbiel podkolanowa (Bakera) powstająca w wyniku nadmiernej produkcji płynu stawowego w przebiegu procesu zapalnego i jego wycieku poza jamę stawową przez uszkodzoną torebkę.

W przypadku pęknięcia torebki stawowej dochodzi do bólu i obrzęku okolicy łydek . Stawy biodrowe Bóle w okolicy pachwiny nasilające się przy chodzeniu, ograniczenie ruchomości (głównie rotacji do wewnątrz). Powstające zmiany prowadzą do ustawienia kończyny w zgięciu i rotacji zewnętrznej .

Stawy kręgosłupa Zmiany najczęściej dotyczą odcinka szyjnego kręgosłupa. Dochodzi do ograniczenia jego ruchomości (głównie skrętu w bok), bólów, podwichnięć w stawach, mikrozłamań, uszkodzeń w obrębie krążków międzykręgowych i ich wypadania.

Stawy skroniowo-żuchwowe Proces choroby doprowadza do trudności w otwieraniu ust a tym samym zaburza mowę i utrudnia jedzenie. Zmiany pozastawowe towarzyszące reumatoidalnemu zapaleniu stawów: Najczęściej występują u pacjentów ze stwierdzoną we krwi obecnością czynnika reumatoidalnego (RF). Mogą obejmować wiele narządów: wzrok, osierdzie, nerki oraz powodować zaburzenia hematologiczne (głównie niedokrwistość z niedoboru żelaza). U ok. 30% chorych występują guzki reumatoidalne, zazwyczaj na wyprostnych powierzchniach stawów, w miejscach narażonych na ucisk. Są to niebolesne guzki podskórne, będące wyrazem zapalenia małych naczyń krwionośnych w tkankach miękkich . Często występują w okolicy potylicy oraz stawów łokciowych i dłoni .

DIAGNOSTYKA REUMATOIDALNEGO ZAPALENIA STAWÓW

Podstawowe znaczenie ma wywiad i badanie lekarskie. Konieczne jest RTG z oceną skali zmian destrukcyjnych w stawach, USG oceniające strukturę stawów, ścięgien i mięśni, niekiedy także badanie metodą rezonansu magnetycznego.

Wykonywane są także badania laboratoryjne: morfologia z rozmazem krwi obwodowej, OB, oznaczenie poziomu białka C-reaktywnego (CRP), badanie serologiczne (czynnik reumatoidalny – RF, przeciwciała anty-CCP), badanie ogólne moczu, badanie płynu stawowego.

LECZENIE RZS

Leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów powinno być kompleksowe:

Farmakologiczne: Leki modyfikujące przebieg choroby oraz leki biologiczne – działanie przyczynowe. Niesterydowe leki przeciwzapalne (NLPZ) oraz glikokortykosteroidy – głównie działanie przeciwbólowe.

Niestety ich stosowanie (zwłaszcza długotrwałe) wiąże się z możliwością wystąpienia wielu działań niepożądanych takich jak: zaburzenia żołądkowo – jelitowe, odczyny alergiczne, zaburzenia pracy szpiku (czego rezultatem może być na przykład niedokrwistość), zaburzenia pracy układu nerwowego (bóle i zawroty głowy).

Niekiedy NLPZ są przyczyną krwawień z przewodu pokarmowego oraz wrzodów żołądka i dwunastnicy . Leki wytwarzane z naturalnych kopalin leczniczych stosowanych w lecznictwie uzdrowiskowym (solanki siarczkowe, borowiny):

• bals sulphur żel (300g) przeciwreumatyczny żel siarczkowy na bazie solanki siarczkowej z Szybu Soleckiego Uzdrowiska Solec Zdój Sp.J. Pozwala pacjentowi na korzystanie z leczniczych wód mineralnych (siarczkowych) w domu, oraz w zakładach fizykoterapii (zabiegi jonoforezy lub fonoforezy – z bals sulphur żel.
• maść borowinowa (60g) – lek przeciwreumatyczny do wcierania w chore stawy.
• reumogel żel borowinowy (130g) do wklepywania w bolące mięśnie i stawy oraz do zabiegów jonoforezy borowinowej i fonoforezy (ultradźwięki plus reumogel)

Leki te działają przeciwzapalnie, przeciwobrzękowo i przeciwbólowo. Ponieważ nie wykazują działań niepożądanych w przeciwieństwie do innych grup leków mogą być stosowane przez wszystkich chorych, również w terapii długoterminowej. Można je kupić w aptekach i sklepach zielarsko- medycznych w całej Polsce.

Operacyjne (reumoortopedia)

Rehabilitacja – najskuteczniejsza w ramach leczenia uzdrowiskowego. W uzdrowiskach Solec – Zdrój i Busko – Zdrój chorych skutecznie leczy się wodami siarczkowymi (kąpiele mineralne) i borowinami. Niestety ze względu na ograniczenia związane z przeciwwskazaniami do zabiegów bodźcowych (np.

chorobami układu sercowo – naczyniowego), a także z ograniczonymi możliwościami czasowymi i finansowymi pacjentów leczenie sanatoryjne nie jest dostępne dla każdego chorego. Alternatywą jest stosowanie kuracji z użyciem leków na bazie wodnego wyciągu borowinowego i solanki siarczkowej.

Jesteś zainteresowany / a Sprawdź gdzie kupić

DOMOWE SANATORIUM

PRODUKTY UZDROWISKOWE PRZEDŁUZAJĄCE LECZENIE UZDROWISKOWE I DO STOSOWANIA W DOMU

• buskie SPA siarczkowe- unikalny produkt uzdrowiskowy z Buska-Zdroju.Jedyne SPA siarczkowe produkowane z naturalnej mineralnej solanki siarczkowej. Kąpiel siarczkowa w wannie lub żel pod prysznic.
• buska maska ​​siarczkowa- do stosowania w kąpieli i pod prysznicem, oraz do okładów całkowitych i częściowych. Maska jest biała, nie zawiera żółtej lanoliny.
• borowina “plus” – zawiera czystą mikrobiologicznie borowinę wzmocnioną ok. 20% dodatkiem zagęszczonego wodnego wyciągu borowinowego. Do okładów, zawijań częściowych i całkowitych.
• borowina SPA- kuracja borowinowa z zastosowaniem emulsji borowinowej SPA do kąpieli w wannie, wytwarzana z czystej mikrobiologicznie borowiny, pachnąca lasem. Produkt na bazie zagęszczonego wodnego wyciągu borowinowego ..
• masło borowinowe- do wcierania i masaży rozgrzewajacych. Masło zawiera wodny wyciag borowinowy- koncentrat aktywnie biologicznych składników borowin. Użycie masła borowinowego do masażu klasycznego wzmacnia jego działanie lecznicze.